سرطان پوست زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی مانند قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش، نحوه رشد سلول‌های پوست شما را تغییر دهد. علائم این بیماری شامل برجستگی‌ها یا لکه‌های جدید روی پوست شما است. اکثر سرطان‌های پوست اگر زود تشخیص داده شوند قابل درمان هستند. شاید تصاویر سرطان پوست را در اینترنت دیده باشید.

اما سرطان پوست دقیقا چیست؟ انواع آن چیست؟ علت و علائم این بیماری چیست؟ چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند؟ این بیماری چطور تشخیص داده و درمان می‌شود؟ در این نوشته از مجله زیبایی کلینیک پوست و مو جردن درباره این بیماری صحبت می‌کنیم و به سوالات مطرح شده در مورد آن پاسخ می‌دهیم.

سرطان پوست چیست؟

سرطان پوست یک بیماری است که شامل رشد سلول‌های غیر طبیعی در بافت‌های پوست شما می‌شود. به طور معمول، زمانی که سلول‌های پوست پیر می‌شوند و می‌میرند، سلول‌های جدید برای جایگزینی آنها تشکیل می‌شوند. وقتی این فرآیند آنطور که باید کار نمی‌کند – مانند عواقب قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید – سلول‌ها سریعتر رشد می‌کنند. این سلول‌ها ممکن است غیرسرطانی (خوش‌خیم) باشند، که پخش نمی‌شوند یا آسیبی نمی‌زنند. یا ممکن است سرطانی باشند.

اگر سرطان پوست زود تشخیص داده نشود، می‌تواند به بافت مجاور یا سایر نواحی بدن شما سرایت کند. خوشبختانه، اگر سرطان پوست در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود، اغلب درمان می‌شود. بنابراین، اگر فکر می‌کنید علائم سرطان پوست دارید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید.

انواع لایه‌های پوست 

پوست یکی از بزرگترین و مهم‌ترین اعضای بدن است. پوست از بدن در برابر عفونت و آسیب محافظت می‌کند و به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند. پوست همچنین آب و چربی را ذخیره می‌کند و ویتامین D تولید می‌کند. یکی از سوالات رایج این است که پوست از چه لایه‌هایی تشکیل شده است؟

پوست از 3 لایه اصلی تشکیل شده است:

1.  اپیدرم: لایه بیرونی پوست
2.  درم: لایه داخلی پوست
3. هیپودرم: لایه عمیق چربی

انواع سرطان پوست

سه نوع اصلی سرطان پوست وجود دارد:

1. کارسینوم سلول بازال، که در سلول‌های پایه شما در قسمت پایین اپیدرم (لایه بیرونی پوست شما) تشکیل می‌شود.
2. کارسینوم سلول سنگفرشی، که در سلول‌های سنگفرشی شما در لایه بیرونی پوست شما شکل می‌گیرد.
3. ملانوما که در سلول‌هایی به نام ملانوسیت تشکیل می‌شود. ملانوسیت‌ها ملانین تولید می‌کنند، رنگدانه قهوه‌ای که به پوست شما رنگ می‌دهد و در برابر برخی از اشعه‌های مضر UV خورشید محافظت می‌کند. این جدی‌ترین نوع سرطان پوست است زیرا می‌تواند به سایر نواحی بدن شما سرایت کند.

انواع دیگر سرطان پوست عبارتند از:

• سارکوم کاپوزی
• کارسینوم سلول مرکل
• کارسینوم غدد سباسه.
• درماتوفیبروسارکوم پروتوبرانس.

علائم سرطان پوست چیست؟

شایع ترین علامت هشدار دهنده سرطان پوست، تغییر روی پوست شما است – معمولاً یک رشد جدید یا تغییر در برآمدگی یا خال موجود. علائم سرطان پوست عبارتند از:

• خال جدید یا خالی که اندازه، شکل یا رنگ آن تغییر می‌کند یا خونریزی ‌کند.
• برآمدگی مرواریدی یا مومی شکل روی صورت، گوش یا گردن شما.
• لکه یا برآمدگی صاف، صورتی/قرمز یا قهوه‌ای رنگ.
• نواحی روی پوست شما که شبیه جای زخم هستند.
• زخم‌هایی که پوسته پوسته به نظر می‌رسند، در وسط فرورفتگی دارند یا اغلب خونریزی می‌کنند.
• زخمی که خوب نمی‌شود، یا خوب می‌شود اما دوباره عود می‌کند.
• ضایعه‌ای خشن و پوسته پوسته که ممکن است خارش داشته باشد، خونریزی کند و پوسته پوسته شود.

علت سرطان پوست چیست؟

علت اصلی سرطان پوست قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است، به خصوص زمانی که دچار آفتاب سوختگی و تاول می‌شوید. اشعه ماوراء بنفش خورشید به DNA پوست شما آسیب می‌رساند و باعث تشکیل سلول‌های غیر طبیعی می‌شود. این سلول‌های غیرطبیعی به‌سرعت به شکلی نامرتب تقسیم می‌شوند و توده‌ای از سلول‌های سرطانی را تشکیل می‌دهند.

همه افراد بدون توجه به نژاد و جنس ممکن است به سرطان پوست مبتلا شوند. اما برخی از گروه‌ها آن را بیشتر از دیگران دریافت می‌کنند. قبل از سن 50 سالگی، سرطان پوست در زنان شایع‌تر است. با این حال، پس از 50 سالگی در مردان شایع‌تر است.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار دارند؟

اگرچه هر کسی ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود، اما اگر جزو این گروه‌ها هستید احتمال ابتلا بیشتر است:

1. زمان قابل توجهی را صرف کار یا بازی در زیر نور خورشید می‌کنید.
2. به راحتی آفتاب سوخته می‌شوید یا سابقه آفتاب سوختگی دارید.
3. در آب و هوای آفتابی یا مرتفع زندگی می‌کنید.
4. برنزه می‌کنید یا از تخت‌های برنزه استفاده می‌کنید.
5. دارای چشم‌های رنگ روشن، موهای بلوند یا قرمز و پوست روشن یا کک و مک باشید.
6. خال‌های زیاد یا خال‌هایی با شکل نامنظم داشته باشید.
7. دارای کراتوز اکتینیک (توده‌های پیش سرطانی پوست که لکه‌های خشن، پوسته پوسته و صورتی تیره تا قهوه‌ای هستند) باشید.
8. سابقه خانوادگی سرطان پوست داشته باشید.
9. پیوند عضو داشته باشید.
10. داروهایی مصرف کنید که سیستم ایمنی شما را سرکوب یا تضعیف می‌کنند.
11. برای درمان بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس در معرض نور UV درمانی قرار گرفته باشید.

تشخیص سرطان پوست

ابتدا، یک متخصص پوست ممکن است از شما بپرسد که آیا متوجه تغییراتی در خال‌های موجود، کک و مک یا سایر لک‌های پوستی شده‌اید، یا اینکه آیا متوجه رشد برآمدگی جدیدی در پوست شده‌اید یا نه. سپس، تمام پوست شما، از جمله پوست سر، گوش‌ها، کف دست‌ها، کف پاها، بین انگشتان پا، اطراف اندام تناسلی و بین باسن را بررسی می‌کنند.

چه آزمایشاتی برای تشخیص سرطان پوست انجام خواهد شد؟

اگر پزشک شما مشکوک به سرطان پوست باشد، ممکن است بیوپسی انجام دهند. در بیوپسی، نمونه‌ای از بافت برداشته می‌شود و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود و آسیب‌شناس آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. متخصص پوست به شما می گوید که آیا ضایعه پوستی شما سرطان پوست است یا نه، نوع سرطان چیست و درباره گزینه‌های درمانی صحبت خواهد کرد.

درمان سرطان پوست

درمان بستگی به مرحله سرطان دارد. گاهی اوقات، بیوپسی به تنهایی می‌تواند تمام بافت سرطانی را حذف کند، اگر کوچک و محدود به سطح پوست شما باشد. سایر درمان‌های رایج سرطان پوست که به تنهایی یا ترکیبی استفاده می‌شوند عبارتند از:

• کرایوتراپی: متخصص پوست شما از نیتروژن مایع برای منجمد کردن سرطان پوست استفاده می‌کند. سلول‌های مرده پس از درمان از بین می‌روند.
• جراحی برداشتن: متخصص پوست شما تومور و برخی از پوست سالم اطراف را برمی‌دارد تا مطمئن شود که تمام سرطان از بین رفته است.
• جراحی Mohs: متخصص پوست شما فقط بافت‌های بیمار را برمی‌دارد و تا حد امکان بافت طبیعی اطراف را به جا می‌گذارد. پزشکان از این روش برای درمان سرطان‌های سلول پایه و سلول سنگفرشی و گاهی اوقات سایر سرطان‌های پوستی که در نزدیکی نواحی حساس یا مهم زیبایی مانند پلک‌ها، گوش‌ها، لب‌ها، پیشانی، پوست سر، انگشتان دست یا ناحیه تناسلی ایجاد می‌شوند، استفاده می‌کنند.
• کورتاژ و الکترودیکاسیون: متخصص پوست شما از ابزاری با لبه تیز و حلقه‌ای برای حذف سلول‌های سرطانی در هنگام خراشیدن تومور استفاده می‌کند. سپس از یک سوزن الکتریکی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده استفاده می‌کنند. پزشکان اغلب از این روش برای درمان سرطان سلول‌های بازال و سلول سنگفرشی و تومورهای پیش سرطانی پوست استفاده می‌کنند.
• شیمی درمانی: متخصص پوست یا انکولوژیست شما از داروها برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. داروهای ضد سرطان را می‌توان مستقیماً روی پوست (شیمی‌درمانی موضعی) استفاده کرد، اگر محدود به لایه بالایی پوست شما باشد یا از طریق قرص‌ها یا تزریق IV در صورتی که سرطان به سایر قسمت‌های بدن شما گسترش یافته باشد، ارائه شود.
• ایمونوتراپی: انکولوژیست شما داروهایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن برای کشتن سلول‌های سرطانی به شما می‌دهد.
• پرتودرمانی: انکولوژیست پرتوی شما از اشعه (پرتوهای قوی انرژی) برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد و تقسیم آنها استفاده می‌کند.
• فتودینامیک تراپی: متخصص پوست، پوست شما را با دارو می‌پوشاند که با نور فلورسنت آبی یا قرمز فعال می‌شود. این درمان سلول‌های پیش سرطانی را از بین می‌برد در حالی که سلول‌های طبیعی را به حال خود رها می‌کند. ⁽¹⁾

برای پیشگیری از سرطان پوست چه کنیم؟

در بیشتر موارد، سرطان پوست قابل پیشگیری است. بهترین راه برای محافظت از خود این است که از نور زیاد خورشید و آفتاب سوختگی اجتناب کنید. اشعه ماوراء بنفش خورشید به پوست شما آسیب می‌رساند و به مرور زمان ممکن است منجر به سرطان پوست شود.

راه‌های محافظت از خود در برابر سرطان پوست عبارتند از:

• از کرم ضد آفتاب با طیف وسیع با فاکتور محافظت از پوست (SPF) 30 یا بالاتر استفاده کنید. کرم‌های ضد آفتاب با طیف وسیع از پوست در برابر اشعه‌های UV-B و UV-A محافظت می‌کنند. 30 دقیقه قبل از بیرون رفتن از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. هر روز حتی در روزهای ابری و در ماه‌های زمستان از ضد آفتاب استفاده کنید.
• برای محافظت از صورت و گوش از کلاه‌هایی با لبه‌های پهن استفاده کنید.
• برای محافظت از بازوها و پاهای خود، پیراهن و شلوار آستین بلند بپوشید. برای محافظت بیشتر به دنبال لباس‌هایی باشید که دارای برچسب فاکتور محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش هستند.
• برای محافظت از چشمان خود از عینک آفتابی استفاده کنید. به دنبال عینکی باشید که هم اشعه UV-B و هم UV-A را مسدود می‌کند.
• از بالم لب با ضد آفتاب استفاده کنید.
• از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر از آفتاب دوری کنید.
• از سولاریوم خودداری کنید. اگر می‌خواهید ظاهری برنزه داشته باشید، از یک محصول برنزه کننده اسپری استفاده کنید.
• از پزشک یا داروساز خود بپرسید که آیا داروهایی که مصرف می‌کنید پوست شما را نسبت به نور خورشید حساس‌تر می‌کند یا نه. برخی از داروهایی که پوست شما را نسبت به آفتاب حساس‌تر می‌کنند عبارتند از آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین و فلوروکینولون، آنتی بیوتیک‌های سه حلقه‌ای، عامل ضد قارچ گریزئوفولوین و داروهای کاهش دهنده کلسترول استاتین.
• به طور منظم تمام پوست خود را از نظر هرگونه تغییر در بافت، شکل یا رنگ یا ایجاد لکه‌های پوستی جدید بررسی کنید. فراموش نکنید که پوست سر، گوش‌ها، کف دست‌ها، کف پاها، بین انگشتان پا، ناحیه تناسلی و بین باسن را بررسی کنید. از آینه استفاده کنید و حتی برای کمک به شناسایی تغییرات پوست در طول زمان، عکس بگیرید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در خال یا سایر نقاط پوست، از متخصص پوست خود وقت ویزیت برای معاینه کامل پوست بگیرید.

بیشتر بخوانید:

• پسوریازیس سر و روش کنترل آن

جمع بندی

سرطان پوست ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. بررسی وضعیت پوست برای همه مهم است. پوست شما بزرگترین عضو بدن شماست. و به اندازه هر عضو دیگر برای سلامتی نیاز به توجه دارد. هر ماه پوست خود را برای هرگونه تغییر در لکه‌های پوستی یا هر گونه رشد جدید بررسی کنید. برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید اقدامات لازم را انجام دهید. و فراموش نکنید که معاینات منظم پوست را با متخصص پوست خود برنامه ریزی کنید.

سوالات متداول