کیست مویی یک بیماری پوستی است که برای تشخیص و درمان آن باید باید به پزشک مراجعه کنید. کیست مویی یک کیسه گرد مانند است که زمانی شکل می‌گیرد که تارهای مو به جای رشد به سمت بالا به سمت پایین حرکت کنند و معمولا به دلیل عفونت پوستی ایجاد می‌شود و می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد کیست مویی یا موی زیر پوستی تا انتهای این مقاله از کلینیک زیبایی جردن را مطالعه کنید.

کیست مویی چیست؟

کیست مویی یک بیماری پوستی است که گاهی نیاز به درمان توسط پزشک دارد، کیست مویی یک برآمدگی روی سطح پوست است که زمانی به وجود می‌آید که تارهای مو به جای این‌که به سمت بالا رشد کنند، به سمت پایین حرکت کنند. هر منافذی روی پوست شما حاوی یک فولیکول مو است که برخی از آن‌ها ریز و برخی درشت هستند. اگر بالای منافذ شما به دلیل مواد زائد و یا سبوم بیش از حد مسدود شده باشد و متورم شود، مو نمی‌تواند به صورت صحیح رشد کند و در نتیجه باعث ایجاد موی زیر پوستی یا کیست مویی می‌شود. بعد از آن باکتری‌ها می‌توانند نفوذ کرده و باعث عفونتی به نام فولیکولیت شوند که می‌تواند منجر به ایجاد کیست شود. همچنین برخی از بیماری‌ها و آسیب‌های وارده به پوست شما نیز می‌تواند باعث ایجاد این مشکل شوند. در ادامه بیشتر در مورد انواع کیست‌های مویی و نحوه درمان و همچنین پیشگیری از ایجاد آن‌ها صحبت می‌کنیم.

چگونه کیست مویی را تشخیص دهیم؟

می‌توان گفت کیست‌های مویی انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

• جوش اصلاح: این نوع در اطراف موهایی تشکیل می‌شوند که در فولیکول گیر کرده و دوباره به داخل برمی‌گردند. این جوش‌ها در قسمت‌های اصلاح شده به خصوص در قسمت چانه، پاها، کشاله ران یا گردن بیشتر ظاهر می‌شوند. شکل آن‌ها به صورت برآمدگی‌های قرمز همراه با تیره شدن پوست است.
• کیست پیلار: این نوع از ته فولیکول مو ایجاد می‌شود و عمدتا محل شکل گیری آن‌ها پوست سر شماست. این نوع از کیست به صورت یک برآمدگی گرد به رنگ پوست شما ظاهر می‌شود.
• کیست‌های اپیدرموئید: این نوع از لایه بالایی پوست شما یا اپیدرم رشد می‌کنند. محل ایجاد آن‌ها در درجه اول، سر، گردن، پشت و اندام تناسلی است. این نوع ممکن است از انواع دیگر بزرگ تر باشد و همچنین ممکن است از بیش از یک فولیکول مو ایجاد شود.
• کیست پیلونیدال: این اتفاق زمانی میفتد که موهای شما در فولیکول گیر کند. محل تشکیل آن‌ها معمولا در اطراف دنبالیچه بالای باسن است. این نوع از کیست معمولا کوچک است و به رنگ‌های سفید یا زرد وجود دارد.
• استاتوسیستوما: این نوع، از مجرای چربی داخل فولیکول مو رشد می‌کند و می‌توانند مو را به دام بیندازد. محل تشکیل آن‌ها اغلب روی بازوها و کشاله ران است. رنگ این نوع مایل به زرد است اگرچه ممکن است در پوست‌های تیره، تیره تر به نظر برسند.

علت ایجاد این موی زیرپوستی چیست؟

زمانی که صحبت از جوش اصلاح می‌شود، علت معمولا روش های نامناسب حذف موهای زائد است. برخی از روش‌هایی که برای از بین بردن موهای زائد به کار می‌روند می‌توانند باعث تورم، تحریک پوست و در نتیجه برآمدگی و ایجاد کیست شوند.

حذف یک مو همچنین می تواند باعث شود موهای جدیدی که در جای خود رشد می کنند به اشتباه رشد کنند. موهای جدید شما ممکن است به پهلو رشد کنند و در نهایت به سمت پایین فر شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد، فولیکول موی شما می تواند روی مو بسته شود و بنابراین گیر می‌کند. پوست شما با ملتهب شدن پاسخ می دهد و موهای فر شده به عقب را به عنوان یک جسم خارجی در نظر می گیرد. در صورت داشتن موهای مجعد طبیعی ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ایجاد جوش اصلاح باشید. علل دیگر بر اساس نوع عبارتند از:

• کیست پیلار: این نوع از کیست به دلیل تجمع کراتین در فولیکول مو ایجاد می‌شود که ممکن است برای برخی از افراد ارثی باشد.
• کیست اپیدرموئید: این کیست‌ها نیز با تجمع کراتین ایجاد می‌شوند. برای برخی از افراد این بیماری به دلیل سندرم گاردنر ایجاد می‌شود.
• کیست پیلونیدال: این کیست‌ها اغلب به دلیل فشار ناشی از پوشیدن لباس تنگ روی پوست، نشستن یا دوچرخه سواری طولانی مدت ایجاد می‌شوند.
• استاتوسیستوما: این مورد به دلیل جهش ژنتیکی ژن KRT17 که مسئول ساخت کراتین 17 است می‌باشد. این پروتئین برای سلامت ناخن و مو ضروری است.

درمان کیست مویی چگونه است؟

در مورد نوع جوش اصلاح، هدف اولیه درمان کاهش التهاب و کاهش خطر عفونت است. درمان‌های احتمالی برای جوش اصلاح شامل مرطوب نگه داشتن پوست و ادامه ندادن شیو کردن است تا به موها اجازه رشد داده شود. داروهای بدون نسخه حاوی بنزوئیل پراکسید یا رتینوئید‌ها می‌توانند التهاب را کاهش دهند و اندازه برجستگی‌ها را کاهش دهند. اگر روش‌های بدون نیاز به نسخه جواب نداد، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک باشد. رعایت بهداشت اهمیت زیادی دارد. دیگر درمان‌ها بسته به نوع شامل موارد زیر است:

• کیست پیلار: این کیست‌ها نیازی به درمان ندارند اما به دلیل زیبایی قابل برداشتن هستند.
• کیست اپیدرموئید: این کیست‌ها ممکن است خود به خود از بین بروند اما ممکن است گاهی نیاز به جراحی داشته باشند.
• کیست پیلونیدال: ابتدا می‌توانید کمپرس گرم را امتحان کنید اما ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک یا جراحی باشد.
• استاتوسیستوما: این موارد را می توان با جراحی یا لیزر، الکتروسرجری (حذف با گرما) یا سرما درمانی با نیتروژن مایع برداشت. ایزوترتینوئین خوراکی (آکوتان) می تواند به کوچک شدن کیست ها کمک کند و همچنین ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید.

چه کارهایی نباید در رابطه با کیست مویی انجام شود؟

مواردی وجود دارد که باید از انجام آن‌ها خودداری کنید:

• هرگز کیست مویی رشد نکرده را بیرون نکشید زیرا این کار می‌تواند خطر عفونت و جای زخم را افزایش دهد.
• سعی نکنید موها را با موچین بکنید مانند موهای معمولی که در حال رشد هستند. به این دلیل که در این مرحله موهای شما به قدری عمیق در زیر برآمدگی یا کیست فرو رفته اند که نمی‌توانید آن‌ها را بیرون بیاورید.
• در رابطه با جوش‌های اصلاح بهتر است روزی چند بار با یک پارچه گرم، برجستگی‌ها و کیست‌ها را به آرامی مالش دهید. اگر این کار کمک نکرد ممکن است به درمان نیاز داشته باشید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در بیشتر موارد، برای جوش اصلاح نیازی به مراجعه به پزشک ندارید. درمان های OTC معمولا می توانند به تحریک مو کمک کنند.

اگر برآمدگی ها یا کیست ها بسیار آزاردهنده شدند یا اگر محو نشدند به یک متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک می‌تواند نوع کیست را تشخیص دهد و آن را درمان کند. همچنین اگر مشکوک به عفونت هستید، باید به یک پزشک مراجعه کنید. علائم عفونت عبارتند از:

• ترشح چرک از برآمدگی یا کیست
• افزایش قرمزی
• خارش
• افزایش درد
• بوی بد
• تورم
• تب

آیا امکان جلوگیری از ایجاد موی زیر پوستی وجود دارد؟

برای این‌که موهای زائد خود را در خانه از بین ببرید چند راهکار وجود دارد که می‌تواند نتیجه بهتری را به شما بدهد:

• فقط از تیغ‌های تیز استفاده کنید. تیغ‌های کند ممکن است باعث ایجاد موی زیر پوستی شوند.
• با آب گرم و نه آب داغ اصلاح کنید
• تیغ خود را هر 6 هفته یکبار تعویض کنید
• همیشه از ژل اصلاح یا برخی دیگر از موارد این چنینی برای اصلاح راحت تر استفاده کنید
• موچین را فقط در جهت رشد موهای خود بکشید
• از اپیلاسیون بیش از حد خودداری کنید
• بعد از هر بار که موهای زائد خود را اصلاح می‌کنید از لوسیون بدن استفاده کنید.⁽¹⁾

بیشتر بخوانید:

• حساسیت پوستی چیست؟
• ترک پوستی چیست؟

جمع بندی

در این مقاله درباره کیست مویی و انواع آن صحبت کردیم. خیلی اوقات این مشکل نیاز به مراجعه به پزشک ندارد اما گاهی باید برای درمان آن و جلوگیری از عوارضی که ممکن است در پی داشته باشد باید به پزشک مراجعه کنید تا نوع کیست و درمان آن برای شما تشخیص داده شود.

سوالات متداول موی زیر پوستی