قارچهای بیماریزا، گونههایی از قارچها هستند که باعث ایجاد بیماری در انسان، حیوانات یا گیاهان میشوند که برخی از این بیماریها ممکن است جدی یا حتی تهدیدکننده زندگی باشند. در این مقاله از کلینیک زیبایی جردن به بررسی گروهی از قارچها میپردازیم که بهطور عمده بر پوست تاثیر میگذارند. برای آشنایی با عفونت قارچ پوستی و پاسخ به همه سوالات متداول تا انتها با ما همراه باشید.
قارچ پوستی یا درماتوفیتوز، که به عنوان بیماری قارچی حلقوی نیز شناخته میشود، یک عفونت قارچی است که بر روی پوست، مو یا ناخنها تأثیر میگذارد. این بیماری توسط قارچهایی به نام درماتوفیتها ایجاد میشود که بر روی کراتین، پروتئینی که در این نواحی یافت میشود، تغذیه میکنند. این نوع عفونت سطحی است، به این معنی که فقط لایههای بیرونی پوست را تحت تأثیر قرار میدهد و به بافتهای عمیقتر نفوذ نمیکند.
علل و عوامل بیماریزا در درماتوفیتوز
درماتوفیتوز به وسیله سه نوع اصلی از قارچها ایجاد میشود:
تریکوفیتون: این نوع قارچ بر روی پوست، مو و ناخنها تأثیر میگذارد و میتواند باعث بیماریهایی مانند پای ورزشکار و قارچ پوست (رینگورم) شود.
میکروسپوروم: این قارچ بیشتر پوست و مو را عفونی میکند و اغلب در عفونتهای رینگورم که از حیوانات خانگی مانند گربهها و سگها منتقل میشود، یافت میشود.
اپیدرموفیتون: این قارچ عمدتاً پوست و ناخنها را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث بیماریهایی مانند پای ورزشکار و خارش کشاله ران میشود، ولی معمولاً به موها آسیب نمیزند.
راه های انتقال عفونت قارچی پوست
تماس مستقیم: از طریق تماس با فرد مبتلا یا با استفاده از وسایلی مانند حولهها یا لباسها
حیوانات: حیوانات خانگی میتوانند این قارچها را حمل کنند و به انسانها منتقل کنند
سطوح آلوده: روی سطوح در محیطهای مرطوب و گرم مانند اتاقهای رختکن، استخرها و دوشهای مشترک
وسایل آلوده: مانند فرشها، ملحفهها و تجهیزات ورزشی.
عکس قارچ پوستی
علائم قارچ پوستی
علائم قارچ پوستی بسته به ناحیه درگیر میتواند متفاوت باشد. نشانههای شایع عبارتند از:
این علائم میتوانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و در صورت عدم درمان سریع، ممکن است پخش شوند.
انواع قارچ پوستی
انواع مختلفی از قارچ پوستی وجود دارد که هرکدام نشانههای مخصوص به خود را دارند که در ادامه به معرفی هرکدام خواهیم پرداخت.
تینیای کپوریس (بیماری قارچی بدن)
تینیای کپوریس با لکههای قرمز و خارشآور مشخص میشود که معمولاً به صورت زخمهای حلقهای بر روی پوست ظاهر میشوند.
تینیای پدیس (پای ورزشکار)
تینیای پدیس عفونتی است که معمولاً پوست پا و بهویژه نواحی بین انگشتان پا را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند به قسمتهای دیگر پا مانند کف پا و پاشنه نیز گسترش یابد. منطقهی آلوده ممکن است به شدت خارش داشته باشد. پوست ناحیهی آلوده معمولاً قرمز و ملتهب به نظر میرسد و میتواند خشک و پوستهپوسته شود. تینیای پدیس در صورت عدم درمان به موقع میتواند به دیگر قسمتهای بدن گسترش یابد.
تینیای کاپیتیس (بیماری قارچی پوست سر)
این عارضه بیشتر در کودکان شایع است، اما ممکن است بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. به دلیل عفونت، نواحی خاصی از پوست سر ممکن است بدون مو شوند، پوست سر ممکن است دچار پوستهپوسته شدن و خشکی شود، شبیه به شورههای شدید و در برخی موارد پوست سر ممکن است قرمز و ملتهب شود.
تینیای کروس (خارش کشاله ران)
تینیای کروس نوعی عفونت قارچی است که به ناحیه کشاله ران و اطراف آن آسیب میزند. تماس با افراد یا وسایل آلوده، پوشیدن لباسهای تنگ و مرطوب، و عدم تهویه مناسب نواحی کشاله ران میتواند به انتشار این عفونت کمک کند.
تینیای آنگوئیم (قارچ ناخن)
تینیای آنگوئیم، که به عنوان قارچ ناخن نیز شناخته میشود، یک عفونت قارچی شایع است که به طور عمده ناخنهای دست و پا را تحت تأثیر قرار میدهد. این عفونت معمولاً توسط نوعی قارچ به نام درماتوفیتها ایجاد میشود و میتواند منجر به تغییر رنگ، ضخیم شدن و شکنندگی ناخنها شود. از جمله عوامل خطر برای ابتلا به تینیای آنگوئیم میتوان به رطوبت، عدم رعایت بهداشت شخصی، و آسیبهای سطحی به ناخنها اشاره کرد.
عفونت قارچ پوستی بدن
درمان قارچ پوستی چیست؟
برای درمان درماتوفیتوز، انتخاب درمان مناسب به نوع و شدت عفونت بستگی دارد. عفونت قارچ پوستی، معمولاً با استفاده از داروهای ضدقارچ مدیریت میشود.
داروهای ضدقارچ موضعی
داروهای ضدقارچ موضعی به طور مستقیم بر روی پوست اعمال میشوند.
کرم، ژل، لوسیون و پودرهای ضدقارچ بر اساس ترکیباتی مانند:
کلوتریمازول
میکونازول
ترابیفین
کتوکونازول
از عوارض این داروها ممکن است شامل تحریک موضعی، قرمزی، یا احساس سوزش باشد.
داروهای ضدقارچ خوراکی
داروهای ضدقارچ خوراکی برای عفونتهای شدیدتر، وسیعتر، یا مقاوم به درمانهای موضعی استفاده میشوند. مانند:
ترابیفین
ایتراکونازول
فلوکونازول
ممکن است شامل علائم گوارشی، تغییرات در آنزیمهای کبدی، و احتمال تداخلات دارویی باشد.
شامپوهای دارویی
شامپوهای دارویی عمدتاً برای عفونتهای قارچی پوست سر استفاده میشوند. این شامپوها به کاهش بار قارچی و التهاب کمک میکنند.
شامپوی کتوکونازول
شامپوی سولفید سلنیوم
عوارض این شامپوها ممکن است شامل خشکی یا تحریک پوست سر باشد. استفاده منظم طبق تجویز بسیار مهم است.
درمان با لیزر
استفاده از لیزر به عنوان یک روش کمکی نوین در برخی موارد به کار گرفته میشود. لیزر به ویژه برای بیمارانی که به درمانهای دارویی پاسخ ندادهاند یا دچار عوارض جانبی شدهاند، ممکن است گزینهای مفید باشد.
لیزر فرکشنال با تاباندن پرتوهای نوری با طول موج خاص به ناحیه آسیبدیده، به از بین بردن قارچها و کاهش عفونت کمک میکند
پیشگیری از عفونت های قارچی
برای پیشگیری از ابتلا به عفونتهای قارچی پوستی، میتوانید اقدامات زیر را دنبال کنید:
حفظ بهداشت فردی
اجتناب از محیطهای مرطوب
استفاده از داروهای ضدقارچ پیشگیرانه در صورت توصیه پزشک
اجتناب از تماس با افراد یا حیوانات مبتلا
رعایت بهداشت در مکانهای عمومی.
با رعایت این نکات میتوانید به طور مؤثری خطر ابتلا به عفونتهای قارچی پوستی را کاهش دهید و سلامت پوست خود را حفظ کنید.
چرا مراجعه به پزشک برای درمان عفونت های قارچی ضروری است؟
مراجعه به پزشک برای درمان عفونتهای قارچی ضروری است به دلایل زیر:
تشخیص نوع دقیق قارچ و میزان شدت عفونت
تجویز درمان مناسب
پیشگیری از عوارض
جلوگیری از انتقال به دیگران
با مراجعه به پزشک، اطمینان حاصل میشود که عفونت قارچی بهطور مؤثر و صحیح درمان شده و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری میشود.
سوالات متداول قارچ پوستی
قارچ پوستی از طریق تماس جنسی منتقل میشوند؟
انتقال قارچهای پوستی از طریق تماس جنسی نادر است. اگرچه برخی از عفونتهای قارچی مانند قارچهای پوستی که در ناحیه تناسلی ظاهر میشوند، میتوانند به دلیل تماس نزدیک یا استفاده مشترک از لباسها و حولهها منتقل شوند.
مزایای روش درمان با لیزر چیست؟
استفاده از لیزر ممکن است به کاهش زمان درمان و سرعت بهبودی کمک کند همچنین میتواند به نواحی دقیق آسیبدیده نفوذ کند و آسیب به بافتهای سالم اطراف را به حداقل برساند.
درمان قارچ پوستی چقدر طول میکشد؟
به طور کلی، درمان عفونتهای قارچی پوستی معمولاً بین 2 تا 4 هفته طول میکشد، اما در برخی موارد ممکن است تا 6 هفته یا بیشتر نیاز باشد. این زمان بستگی به نوع قارچ و شدت عفونت دارد.
