حتما تا به حال نام اگزما پوستی را شنیده اید. اگزما (درماتیت آتوپیک) یک بیماری شایع پوستی است که باعث خشکی، خارش، التهاب پوست می‌شود. این بیماری در کودکان خردسال شایع تر است اما در هر سنی ممکن است رخ دهد.

مرطوب کردن منظم پوست و پیروی از سایر مراقبت ها می‌تواند خارش را تسکین دهد و از شدت گرفتن بیماری جلوگیری کند. اما اگزما چیست؟ علائم اگزما چیست؟ آیا اگزما قابل درمان است؟ برای درمان اگزما چه باید کرد؟ برای پاسخ به این سوال ها تا انتها این مقاله از کلینیک جردن با ما همراه باشید.

اگزما چیست؟

اگزما یک بیماری پوستی است که خشکی پوست، خارش، التهاب و تحریک پوست را به همراه دارد. درماتیت آتوپیک طولانی مدت (مزمن) است که گاهی اوقات تمایل به شدت گرفتن دارد. افراد مبتلا به اگزما در معرض خطر ابتلا به آلرژی های غذایی، تب یونجه و آسم هستند.

علائم اگزما چیست؟

علائم اگزما می‌تواند در هر نقطه از بدن ظاهر شود و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پوست خشک و ترک خورده
• خارش
• قرمزی
• بثورات پوستی
• پوسته پوسته شدن
• ضخیم شدن پوست
• تیره شدن پوست دور چشم
• حساس شدن پوست

درماتیت آتوپیک معمولا قبل از 5 سالگی شروع می‌شود و ممکن است تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه یابد. برای برخی از افراد در زمانی شدت می‌گیرد و سپس برای مدتی حتی برای چندین سال از بین می‌رود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر شما یا فرزندتان شرایط و علائم زیر را دارید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید:

• اگر علائم اگزما را دارید
• اگر علائم بیماری اگزما فعالیت های روزانه و خوابیدن شما را تحت تاثیر قرار داده است.
• اگر عفونت پوستی دارید
• به خصوص اگر تب دارید و ضایعات پوست عفونی به نظر می‌رسند ⁽¹⁾

اگر خود یا فرزندتان مورد آخر را دارید، حتما فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

علت بیماری اگزما چیست؟

متخصصان دقیقا مطمئن نیستند که دقیقا چه چیزی باعث درماتیت پوستی می‌شود برخی موارد می‌توانند احتمال آن را بیشتر کنند که عبارتند از:

• پاسخ سیستم ایمنی به چیزی تحریک کننده
• وجود مشکل در سد پوست که اجازه می‌دهد میکروب ها وارد شوند
• سابقه خانوادگی سایر آلرژی ها یا آسم
• در برخی افراد درماتیت آتوپیک به دلیل وجود باکتری استافیلوکوکوس اورئوس روی پوست ایجاد می‌شود.

ریسک فاکتور‌های اگزما چیست؟

استرس و ژنتیک جزو شایع ترین ریسک فاکتور ها برای بیماری اگزما هستند. اما عوامل دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از:

• داشتن پوست خیلی خشک
• استفاده از برخی محصولات مویی یا پوستی که باعث ایجاد آلرژی می‌شوند
• آلرژی به غذا
• زندگی در سرما و گرمای شدید⁽²⁾

عوارض اگزما چیست؟

درماتیت ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. عوارض اگزما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آسم و تب یونجه: برخی از افراد مبتلا به اگزما به آسم و تب یونجه مبتلا می‌شوند. این بیماری ها می‌تواند قبل یا بعد از تشخیص اگزما رخ دهد.
• حساسیت غذایی: افراد مبتلا به اگزما ممکن است به آلرژِی غذایی مبتلا شوند. یکی از علائم اصلی این بیماری کهیر است.
• خارش و پوسته پوسته شدن پوست: یک بیماری پوستی که نورودرماتیت (لیکن سیمپلکس مزمن) با خارش تکه هایی از پوست شروع می‌شود. شما آن ناحیه را می‌خارانید تا به صورت موقت  تسکین پیدا کنید. با گذشت زمان ممکن است از روی عادت پوست خود را بخارانید که این کار باعث تغییر رنگ و ضخیم شدن پوست می‌شود.
•  لکه های پوستی که تیره تر یا روشن تر از نواحی اطراف هستند. این عارضه پس از بهبود یافتن ضایعات، هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب نامیده می‌شود. در افرادی که پوست تیره دارند، این مورد بیشتر دیده می‌شود. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا تغییر رنگ محو شود.
• عفونت های پوستی: خاراندن مکرر که باعث جراحت پوست می‌شود می‌تواند باعث ایجاد زخم های باز و ترک شود. این موضوع باعث افزایش خطر عفونت از باکتری ها و ویروس ها می‌شوند. این عفونت های پوست می‌توانند گسترش یابند و بسیار خطرناک باشند.
• مشکلات خواب: خارش اگزما می‌تواند باعث مختل شدن خواب شود.

درمان خانگی اگزما

برای درمان اگزما راه‌های خانگی و یا دارویی و پزشکی وجود دارد. در این قسمت به چند تا از رایج‌ترین نکات و روش‌های درمان خانگی اگزما اشاره می‌کنیم:

• شستشو با آب ولرم
• استفاده از مرطوب کننده و آبرسان بعد از شستشو
• پوشیدن لباس نخی و خنک و نرم، و خودداری از پوشیدن لباس‌های زبر و خشن و تنگ
• استفاده از یک صابون یا شامپو بدن ملایم برای شستشو
• خودداری از بودن در معرض نور مستقیم و محیط‌های گرم
• خودداری از فعالیت‌هایی که باعث تعریق می‌شوند.
• دوری از عواملی که باعث تحریک اگزما می‌شوند
• خودداری از خاراندن و خراش دادن پوست با ناخن

چگونه می‌توانیم از درماتیت جلوگیری کنیم؟

پیش رفتن طی یک برنامه معمول مراقبت از پوست ممکن است به جلوگیری از عود اگزما کمک کند. نکات زیر ممکن است به کاهش اثرات خشک شدن پوست کمک کند:

• حداقل دو بار در روز پوست خود را مرطوب کنید. کرم‌ها، پماد‌ها، شی باتر و لوسیون‌ها رطوبت پوست را حفظ می‌کنند.
• به صورت روزانه دوش بگیرید. از آب گرم به جای آب داغ استفاده کنید. زمان حمام رفتن خود را به حدود 10 دقیقه برسانید.
• از یک شوینده ملایم و غیر صابونی استفاده کنید. شوینده ای را انتخاب کنید که فاقد الکل و عطر باشد. صابون می‌تواند به ویژه برای کودکان خردسال تحریک کننده باشد. برای افراد در هر سنی استفاده مداوم از صابون های آنتی باکتریال می‌تواند روغن طبیعی پوست را از بین ببرد.
• بعد از حمام کردن پوست را به آرامی با یک حوله نرم خشک کنید. هنگامی که پوست شما هنوز مرطوب است از مرطوب کننده استفاده کنید.

محرک های اگزما از یک شخص به شخص دیگر بسیار متفاوت است. سعی کنید تا عوامل تحریک کننده را بشناسید و از آنها پرهیز کنید. به طور کلی از هرچیزی که باعث آزار یا خارش پوست شما می‌شود خودداری کنید. زیرا خاراندن پوست به طور کلی باعث شعله‌ور شدن بیماری می‌شود.

محرک های شایع اگزما

• پارچه های پشمی
• پوست خشک
• عفونت پوستی
• گرما و عرق کردن
• استرس
• محصولات شوینده
• هوای سرد و خشک
• عطر‌ها
• سایر مواد شیمیایی تحریک کننده

اگزما نوزادان و کودکان ممکن است با خوردن برخی از غذا ها مانند تخم مرغ و شیر گاو شعله ور شوند. در مورد شناسایی آلرژی های غذایی با پزشک کودک خود صحبت کنید.

بیشتر بخوانید:

• واریس؛ از علائم تا درمان

جمع بندی

در این مقاله در مورد اگزما مطالبی گفته شد، شما می‌توانید اگزمای خود را با داشتن یک سبک زندگی سالم و متعادل مدیریت کنید. از عواملی مانند استرس، صابون های خشن و لباس های زبر اجتناب کنید. پوست خود را به خوبی مرطوب نگه دارید. این کار می‌تواند به شما از جلوگیری از شعله ور شدن بیماری و کاهش خارش کمک کند. اگر مشاهده کردید اگزمای شما در حال بدتر شدن است پزشک خود را در جریان بگذارید.

سوالات متداول