تبخال لب یکی از شایع‌ترین انواع زخم دهان است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود به دفعات مکرر درگیر آن می‌شوند. تبخال یک ضایعه ویروسی است و اغلب روی لب یا اطراف دهان ایجاد می‌شود. اما اگر می‌خواهید درباره تبخال لب بدانید که علت ایجاد آن چیست و چه علائمی دارد؟ چه کسانی را درگیر می‌کند؟ چطور درمان می‌شود؟ و غیره، حتما این مقاله از مجله زیبایی کلینیک جردن را تا انتها بخوانید.

در این نوشته به طور مفصل درباره این موضوع صحبت می‌کنیم و به تمامی سوالاتی که تا به حال درباره تبخال لب مطرح شده‌اند پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید.

تبخال لب چیست؟

برخی افراد آن را تبخال و برخی دیگر تاول تب می‌نامند. ویروس هرپس سیمپلکس عامل این بیماری مزمن آزاردهنده و اغلب دردناک است. زخم‌های تبخال لب (ضایعات) معمولاً یک هفته تا 10 روز باقی می‌مانند. آنها اغلب روی لب‌ها، زبان، سقف دهان، اطراف دهان یا لثه‌ها ایجاد می‌شوند. زخم‌ها ابتدا به صورت تاول های پر از مایع ایجاد می‌شوند که پس از یک یا 2 روز می‌ترکند (پاره می‌شوند). زخم‌ها مایعی را که دارای ویروس است ترشح می‌کنند. پس از چند روز، زخم‌ها پوسته یا دلمه می‌بندند. این ویروس بسیار مسری است و می‌تواند از طریق تماس پوست به پوست مانند بوسیدن منتقل شود.

علت تبخال لب چیست؟

این ویروس از طریق تماس پوست به پوست با فردی که ناقل ویروس است منتقل می‌شود. اکثر افراد مبتلا به تب خال لب در دوران کودکی یا در بزرگسالی در اثر تماس غیرجنسی با بزاق آلوده شده‌اند. می‌توان با بوسیدن، لمس کردن پوست فرد مبتلا، یا به اشتراک گذاشتن اشیاء آلوده مثل ظروف نقره یا تیغ اصلاح آن را منتقل کرد.

2 شکل رایج این ویروس عبارتند از:

1. ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1). HSV-1 اغلب با عفونت‌های دهان مرتبط است.
2. ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2). این نوع اغلب با عفونت‌های تبخال تناسلی مرتبط است.

هر دو نوع HSV می‌توانند هم دهان و هم اندام تناسلی را آلوده کنند.

زمانی که فرد آلوده شود، تا پایان عمر به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا خواهد شد. هنگامی که ویروس فعال نیست، در گروهی از سلول‌های عصبی نهفته است. برخی از افراد هرگز علائمی از ویروس ندارند در حالی که برخی دیگر شیوع دوره ای عفونت را دارند.

مشخص نیست چه چیزی باعث بازگشت ویروس می‌شود. اما عوامل خطر زیر ممکن است نقش داشته باشند:

• قرار گرفتن طولانی یا مستقیم در معرض نور خورشید
• تب
• استرس عاطفی
• قاعدگی
• عمل جراحی
• آسیب جسمی

شیوع مکرر در سال اول پس از دوره اولیه شایع‌تر است. پس از آن، با ساختن آنتی بادی در بدن برای ویروس، تعداد شیوع و شدت آن کاهش می‌یابد.

علائم تبخال لب چیست؟

عفونت اولیه ویروس هرپس سیمپلکس دهان اغلب بدترین است. ممکن است باعث علائم شدید و شبیه آنفولانزا، تورم غدد لنفاوی و سردرد شود. اما برخی افراد اصلا علائمی ندارند. در عفونت اولیه، زخم‌ها می‌توانند روی لب‌ها و اطراف لب‌ها و در سراسر دهان ایجاد شوند.

عفونت‌های عودکننده معمولاً خفیف‌تر هستند و زخم‌ها اغلب در لبه‌های لب ظاهر می‌شوند. برخی از افراد دیگر هرگز فراتر از عفونت اولیه هیچ شیوعی ندارند. اینها شایع‌ترین علائم عفونت مکرر HSV دهان هستند:

• قرمزی، تورم، گرما و درد یا خارش اولیه در ناحیه‌ای که عفونت فوران می‌کند.
• تاول‌های دردناک و پر از مایع ممکن است روی لب‌ها یا زیر بینی ظاهر شوند. این تاول‌ها و مایع موجود در آنها بسیار مسری هستند.
• تاول‌ها مایعات نشت می‌کنند و تبدیل به زخم می‌شوند.
• پس از حدود 4 تا 6 روز، زخم‌ها شروع به پوسته شدن و بهبود می‌کنند.

علائم شیوع HSV دهان ممکن است شبیه سایر شرایط یا مشکلات سلامتی باشد. همیشه برای تشخیص به پزشک خود مراجعه کنید.⁽¹⁾

افراد ناقل تبخال لب

ویروس HSV که عامل تبخال است، تا پایان عمر در بدن باقی می‌ماند و گاهی اوقات مجددا عود می‌کند. ولی ممکن است علائم تبخال در بعضی افراد ناقل، هیچگاه ظاهر نشود. بسیاری از افراد، ناقل ویروس HSV هستند اما تاکنون ویروس به صورت فعال در بدنشان ظاهر نشده و هیچ تبخالی را مشاهده نکرده‌اند. کودکان نیز معمولا بر اثر تماس پوستی با فرد مبتلا به تبخال، به این ویروس مبتلا می‌شوند.

ویروس تبخال چطور تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص ویروس هرپس سیمپلکس ممکن است دشوار باشد زیرا ممکن است با بسیاری از عفونت‌های دیگر مانند واکنش‌های آلرژیک اشتباه گرفته شود. HSV را می‌توان تنها با کشت ویروس، آزمایش خون یا بیوپسی تأیید کرد. یک پزشک متخصص اغلب می‌تواند آن را بر اساس محل تاول‌ها و ظاهر آنها تشخیص دهد.

درمان تبخال لب چگونه است؟

درمان تبخال دهانی به علائم، سن و سلامت عمومی شما بستگی دارد. همچنین به شدت این وضعیت بستگی دارد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه آلوده
• درمان آنتی بیوتیکی برای هر گونه عفونت باکتریایی ثانویه
• کرم‌های ضد ویروسی موضعی
• داروهای ضد ویروسی خوراکی

درمان خانگی تبخال

بسیاری از درمان‌های خانگی می‌توانند به کاهش درد و ناراحتی مرتبط با تاول‌های تبخال لب کمک کنند.

برای تسکین، سعی کنید از موارد زیر برای زخم استفاده کنید:

• یک کمپرس گرم یا سرد
• خمیر جوش شیرین یا نشاسته ذرت و آب
• مخلوطی از سیر له شده و روغن زیتون
• آلوئه ورا
• روغن درخت چای، اکالیپتوس یا نعناع (همیشه ابتدا با روغن حامل رقیق کنید)

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف روزانه مکمل لیزین می‌تواند به پیشگیری از بروز تب خال لب نیز کمک کند. تخمین دوز متفاوت است، اما به نظر می‌رسد مصرف روزانه بین 1 تا 3 گرم لیزین برای مدیریت علائم و کاهش دوره‌های مکرر مفید است.

بیشتر بخوانید: رفع فوری تبخال در سه دقیقه

چطور می شود از تبخال لب پیشگیری کرد؟

این نکات می‌تواند به شما در جلوگیری از عفونت HSV دهان کمک کند:

• با کسی که زخم تبخال دارد تماس مستقیم نداشته باشید. طبق گفته CDC، تبخال تناسلی (HSV-2) می‌تواند بدون هیچ علامتی مسری باشد.
• ظروف نقره، لیوان، نی یا سایر اقلام را با فردی که تبخال دهان دارد به اشتراک نگذارید.
• ملافه‌ها و حوله‌ها را پس از هر بار استفاده، با آب داغ در حال جوش بشویید.
• اگر شما یا همسرتان تبخال دهانی (HSV-1) دارید، رابطه جنسی دهانی نداشته باشید. HSV-1 چون می‌تواند به اندام تناسلی سرایت کند، به خصوص اگر تاول‌های دهانی دارید.
• برای جلوگیری از عود احتمالی، از ضدآفتاب حاوی اکسید روی، روی لب‌های خود استفاده کنید.

جمع بندی

تب خال لب یک مشکل خیلی شایع در بین افراد است و اغلب آدم‌ها این ویروس را در بدن خود دارند. ویروسی که هر چند وقت یک بار فعال می‌شود و تبخال‌هایی را روی لب‌ها یا اطراف و یا داخل دهان نمایان می‌کند. در این نوشته از کلینیک فوق تخصصی پوست و مو جردن درباره تبخال دهان صحبت کردیم و اینکه علت و علائم آن چیست و چطور می‌شود آن را درمان و از بروز آن پیشگیری کرد. امیدواریم خواندن این نوشته برای شما مفید بوده باشد.

آیا شما هم تجربه‌ای از تبخال و درمان آن دارید؟ زیر همین نوشته آن را با ما و خوانندگان دیگر به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول تبخال لب