“اکیموز” اصطلاح پزشکی برای کبودی است. کبودی زمانی تشکیل می‌شود که خون در زیر پوست شما جمع شود. کبودی‌ها به دلیل شکستن رگ‌های خونی ایجاد می‌شوند. آنها مانند یک علامت روی پوست شما به نظر می‌رسند که می‌تواند در طیف سیاه و آبی یا قرمز تا بنفش باشد. کبودی‌ها با بهبودی تغییر رنگ می‌دهند و بیشتر آنها نیازی به درمان ندارند. کبودی ‌بی دلیل می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد.

اما در این نوشته از کلینیک زیبایی جردن بررسی می‌کنیم که کبودی چیست، چه کسانی بیشتر به آن مبتلا می‌شوند، علت و علائم کبودی چیست، این مشکل چطور تشخیص داده و درمان می‌شود، و برای پیشگیری از کبودی باید چه کنیم.

کبودی چیست؟

کبودی یا کوفتگی (به انگلیسی bruise)، تغییر رنگ پوست در اثر رگ‌های خونی آسیب دیده و نشتی زیر پوست شما است. حتی اگر خون در زیر پوست شما جمع شده باشد، هیچ خونریزی خارجی نخواهید داشت مگر اینکه پوست شما باز شود. جمع شدن خون باعث می‌شود کبودی قابل مشاهده باشد. کبودی‌ها روی پوست شما علامتی ایجاد می‌کنند که رنگ آن از سیاه، آبی، بنفش، قهوه‌ای یا زرد متغیر است. سلول‌های خونی بدن شما رگ‌های خونی آسیب دیده را ترمیم می‌کنند تا به بهبودی شما کمک کنند.

انواع دیگر خونریزی‌های مشابه کبودی چیست؟

انواع مختلفی از خونریزی وجود دارد که باعث تغییر رنگ پوست می‌شود، از جمله:

• هماتوم: تروما، مانند تصادف رانندگی یا سقوط شدید، می‌تواند باعث هماتوم و کبودی ناگهانی شود. هماتوم مجموعه بزرگ‌تری از خون در خارج از رگ‌های خونی است که معمولاً بالا آمده و با لمس شدن درد می‌گیرد.
• پتشی: نواحی ظریف (کمتر از 2 میلی متر) از نقاط قرمز روی پوست شما هستند که پس از اعمال فشار ملایم سفید نمی‌شوند.
• پورپورا: یک خونریزی کوچک در زیر پوست شما است. پورپورا کوچک‌تر از اکیموز اما بزرگ‌تر از پتشی است.

چه کسانی به کبودی دچار می‌شوند؟

کبودی‌ها بسیار رایج هستند و هر فردی را در مقطعی از زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهند. کبودی می‌تواند در اثر افتادن، تصادف، آسیب ورزشی یا عمل پزشکی ایجاد شود. افراد مسن‌تر از 65 سال بیشتر در معرض کبودی هستند، همچنین کبودی در زنان شایع‌تر از مردان است. همچنین اگر دچار کبودی بی دلیل شدید باید حتما برای یافتن علت به پزشک مراجعه کنید.

برخی از اختلالات خونریزی و مشکلات فیزیکی وجود دارد که ممکن است شما را مستعد کبودی کند، از جمله:

• ابتلا به سرطان یا بیماری کبد
• ابتلای سریع و راحت به کبودی به صورت ارثی
• مصرف داروهایی برای رقیق شدن خون یا توقف لخته شدن خون، مثل آسپرین یا داروهای رقیق کننده خون
• مصرف منظم داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) برای تسکین درد، از جمله ایبوپروفن یا ناپروکسن
• داشتن یک اختلال خونریزی مثل هموفیلی، بیماری فون ویلبراند یا سایر مشکلات لخته شدن خون
• پایین بودن تعداد پلاکت خون (ترومبوسیتوپنی)
• کمبود ویتامین C یا ویتامین K.

علائم کبودی چیست؟

کبودی‌ها یا اکیموزها بسته به نوع کبودی، علت و محل آن از نظر اندازه، شکل و رنگ متفاوت هستند. علائم کبودی عبارتند از:

• درد یا حساسیت (احساس درد) هنگام لمس کبودی
• تغییر رنگ پوست (قرمز تا بنفش، سیاه، قهوه ای یا زرد)
• تورم یا برآمدگی بر روی پوست شما (هماتوم).

کبودی‌ها چه رنگی هستند؟

کبودی‌ها گاهی به رنگ سیاه و آبی دیده می‌شوند. ممکن است در ابتدا قرمز یا ارغوانی به نظر برسند. اگر رنگ پوست تیره‌تری دارید، ممکن است متوجه کبودی بنفش، قهوه‌ای تیره یا سیاه شوید. با بهبودی ناحیه، کبودی ممکن است هاله روشن‌تری از قهوه‌ای، سبز یا زرد پیدا کند.

علت ایجاد کبودی چیست؟

رگ‌های خونی شکسته باعث ایجاد کبودی روی پوست شما می‌شود. رگ‌های خونی لوله‌هایی هستند که خون را در سراسر بدن شما حمل می‌کنند. رگ‌های خونی می‌توانند مانند لوله‌های ترک خورده شکاف بردارند یا نشت کنند. این باعث می‌شود که خون از رگ خونی شما خارج شود و در زیر پوست شما جمع شود، زیرا سوراخی (زخمی) برای خروج خون از بدن وجود ندارد. تجمع خون باعث ایجاد نشانه قابل مشاهده کبودی روی پوست شما می‌شود (تغییر رنگ پوست). سلول‌های خونی شما (پلاکت‌ها) برای ترمیم نشت در رگ‌های خونی شما هستند. پلاکت‌ها خونریزی را در بدن شما متوقف می‌کنند تا کبودی شما بهبود یابد.

دلایل مختلفی برای پاره شدن و آسیب دیدن رگ‌های خونی وجود دارد، از جمله:

• آسیب یا ضربه فیزیکی به بدن شما
• پیری پوست
• نشانه مصرف یک دارو (مثل داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد پلاکت، آسپرین یا استروئیدها)
• داشتن بیماری یا دریافت درمانی که بر تعداد پلاکت خون شما تأثیر می‌گذارد (مثل بیماری‌های خود ایمنی، لوسمی یا هموفیلی).

کبودی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

شما و پزشک می‌توانید کبودی را با علائم خود، به ‌ویژه ظاهر و رنگ علامت روی پوستتان تشخیص دهید. پزشک شما می تواند بیشتر بر اساس علائم شما نوع اکیموز را تشخیص دهد.

اگر کبودی مکرر یا بی‌دلیل را تجربه می‌کنید، ممکن است پزشک آزمایشاتی را برای رد علل احتمالی تجویز کند. این تست‌ها عبارتند از:

• اشعه ایکس برای بررسی شکستگی استخوان
• آزمایش خون برای بررسی شرایط لخته شدن خون و کمبود ویتامین.

درمان کبودی چطور ممکن است؟

اکثر کبودی‌ها محو می‌شوند و نیازی به درمان ندارند. کبودی‌های شدیدتر ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. با موارد زیر می‌توانید به بهبود سریع‌تر کبودی‌های خود کمک کنید:

• استراحت و بالا بردن ناحیه آسیب دیده برای جلوگیری از تورم و تسکین درد.
• استفاده از کمپرس یخ در 24 تا 48 ساعت اول پس از آسیب. کیسه یخ را در یک حوله بپیچید و هر بار بیش از 15 دقیقه یخ را روی ناحیه بگذارید. در طول روز این عمل را تکرار کنید.
• بعد از دو روز از یک پد حرارتی یا کمپرس گرم روی ناحیه آسیب دیده استفاده کنید. می‌توانید چند بار در طول روز پد گرم را روی ناحیه اعمال کنید.
• مصرف داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن. قبل از استفاده از NSAID ها با پزشک خود مشورت کنید.

درمان خانگی کبودی

بهترین روش‌های درمان خانگی کبودی بدن عبارند از:

• روغن اسطوخودوس و روغن چای به التیام جای کبودی و رفع آن کمک می‌کنند. این روغن‌ها را به آرامی به ناحیه کبود شده مالیده و ماساژ دهید.
• سرکه سفید به افزایش گردشس خون و رفع کبودی کمک می‌کند. مخلوط آب و سرکه را به ناحیه کبودشده بمالید و آرام ماساژ دهید.
• نمک اپسوم را می‌توانید در صورتی که زخم یا خراش روی ناحیه نداشته باشید، استفاده کنید. مقداری نمک را در یک ظرف ریخته و کمی آب داغ به آن اضافه کنید این ترکیب را با پنه به محل کبودی بمالید.

رفع کبودی گردن

کبودی گردن که در اثر روابط عاشقانه مثل مکیدن و بوسیدن ایجاد می‌شود گاه می‌تواند مایه دردسر فرد شود. بنابراین خیلی از افراد می‌پرسند برای رفع سریع کبودی گردن بر اثر مکیدن چه باید کرد یا چگونه جای کبودی مکیدن را از بین ببریم. در وهله اول طبیعتا تنها کاری که شما می‌توانید انجام دهید پوشاندن گردن با شال یا لباس یقه‌دار است. زیرا رفع کبودی به صورت خیلی فوری اتفاق نمی‌افتد اما می‌توانید با روش‌هایی این کبودی را سریع‌تر از بین ببرید.

برای کبودی گردن چی خوبه؟

• کمپرس یخ: شما می‌توانید برای از بین بردن سریع کبودی گردن از کمپرس یخ یا سرد استفاده کنید. کمپرس یخ می‌تواند با کنترل جریان خون از مویرگ‌ها به رفع سریع‌تر تیرگی کمک کند.
• ژل آلوئه ورا: راه دیگری که می‌توانید برای از بین بردن زودتر کبودی انجام دهید استفاده از آلوئه ورا است. ژل داخل برگ گیاه آلوئه ورا به رفع کبودی کمک می‌کند. شما باید لایه‌ای از این ژل را روی محل کبودی بمالید و روزی دو تا سه بار این کار را انجام دهید. اگر شخصی نسبت به این ژل واکنش آلرژیک نشان داد باید فورا مصرف آن را قطع کند.

چگونه می‌توانیم از کبودی پیشگیری کنیم؟

همه کبودی را تجربه می‌کنند. برای کاهش خطر آسیب دیدگی و کبودی می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:

• رفع مشکلات محیطی که ممکن است باعث زمین خوردن شما شود.
• برای جلوگیری از برخورد با سطوح سخت، مبلمان را از درها و راهروها دور کنید.
• روشن کردن چراغ یا چراغ قوه هنگام راه رفتن در مناطق کم نور.
• دریافت ویتامین‌های کافی در رژیم غذایی.
• استفاده از وسایل حفاظتی مانند کلاه ایمنی و پد هنگام انجام ورزش‌هایی مثل دوچرخه سواری یا موتورسیکلت.

ماندگاری کبودی چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمانی که شما دچار کبودی می‌شوید بسته به علت کبودی و نوع کبودی متفاوت است. اکثر کبودی‌ها در عرض دو هفته بدون درمان از بین می‌روند. کبودی شدیدتر و هماتوم ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد.

چه زمانی باید برای کبودی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر موارد زیر را تجربه کردید باید به پزشک مراجعه کنید:

• سیاهی رفتن چشم یا مشکلات بینایی
• کبودی که بیش از دو هفته طول بکشد
• کبودی‌های مکرر و بزرگ
• توده‌ای در ناحیه کبود شده (هماتوم)
• تورم دردناک
• دردی که چند روز پس از آسیب باقی می‌ماند
• کبودی مکرر در یک محل ثابت
• کبودی غیر قابل توضیح
• خونریزی غیرمعمول، مثل خونریزی بینی، خون در ادرار یا خون با حرکات روده.

بیشتر بخوانید:

• همه چیز درباره بیماری لیکن پلان
• علت لکه های پوستی چیست؟+ درمان

کلام آخر

اکیموز (کبودی) یک مشکل شایع است که در برخی مواقع می‌تواند هر فردی را دچار کند. اگر متوجه شدید که به راحتی کبود می‌شوید یا کبودی غیرقابل توضیحی دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک سعی می‌کند با بررسی یا تجویز آزمایشاتی، احتمال وجود بیماری را رد کند. استفاده از یخ بلافاصله پس از آسیب می‌تواند کبودی را به حداقل برساند. اکثر کبودی‌ها بدون درمان در عرض چند هفته از بین می‌روند.

سوالات متداول از بین بردن کبودی