افتادگی پلک مشکلی است که بسیاری از افراد به خصوص در سنین بالا با آن درگیرند. این مسئله گاهی علاوه بر به هم زدن زیبایی ظاهر، باعث بروز مشکل در بینایی هم می‌شود. به همین دلیل بهتر است برای رفع آن اقدام کرد. خوشبختانه راه‌هایی برای رفع و درمان افتادگی پلک‌ها وجود دارد.

اما افتادگی پلک دقیقا چیست؟ علت ایجاد این مشکل چیست؟ چه علائمی دارد؟ چطور می‌توان آن را درمان کرد؟ چطور می‌توان از آن پیشگیری کرد؟ در این مقاله از مجله زیبایی کلینیک جردن درباره این موضوع صحبت می‌کنیم و به تمامی سوالاتی که تا به حال در این مورد مطرح شده‌اند پاسخ می‌دهیم. تا انتها با ما همراه باشید.

افتادگی پلک چیست؟

افتادگی پلک یا پتوز Ptosis وضعیتی است که در آن پلک فوقانی شما حالت افتاده روی چشم شما دارد. این حالت معمولا به این دلیل اتفاق می‌افتد که عضله بالابرنده پلک شما – ماهیچه‌ای که پلک شما را بلند می‌کند – آنطور که باید کار نمی‌کند. این وضعیت بسته به میزان افتادگی پلک می‌تواند دید شما را محدود کند یا آن را به طور کامل مسدود کند.

پتوز پلک می‌تواند یک یا هر دو پلک بالایی را درگیر کند. همچنین می‌تواند در یک چشم بدتر از چشم دیگر باشد. نام‌های دیگر این عارضه شامل بلفاروپتوز یا پتوز پلک فوقانی است.

انواع افتادگی پلک

پتوز می‌تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را درگیر کند.

پتوز مادرزادی

پتوز مادرزادی به این معنی است که فرزند شما با این بیماری متولد شده است. مشکلات رشد عضله بالابرنده باعث پتوز مادرزادی می‌شود.

پتوز اکتسابی

این نوع پتوز بزرگسالان را در مراحل بعدی زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. زمانی اتفاق می‌افتد که عضله بالابرنده ضعیف شود یا از پلک شما جدا شود.

علائم افتادگی پلک چیست؟

شما معمولاً می‌توانید از روی ظاهر پلک خود متوجه شوید که شما یا فرزندتان پتوز دارید یا نه. ممکن است فقط بالای چشم شما را بپوشاند یا ممکن است کل مردمک شما را بپوشاند. سایر علائم پتوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مالش بیش از حد چشمان
• افزایش ریزش اشک
• کاهش یا اختلال بینایی
• خستگی و درد اطراف چشم
• کودکان ممکن است سر خود را به عقب برگردانند تا ببینند.

علت افتادگی پلک چیست؟

علل پتوز به نوع آن بستگی دارد. بیماری‌ها و شرایطی که ممکن است منجر به پتوز شود عبارتند از:

• استای
• سندرم هورنر
• میاستنی گراویس
• سکته
• تومور
• افتالمپلژی خارجی

اغلب پتوز فقط با افزایش سن اتفاق می‌افتد. با افزایش سن، پوست و ماهیچه‌های پلک شما کشیده و ضعیف می‌شود. گاهی اوقات، جراحی قبلی چشم این تغییر را تسریع می‌کند، زیرا ابزاری که برای باز نگه داشتن چشم در حین جراحی استفاده می‌شود، می‌تواند باعث کشیدگی پلک شما شود.

برخی از نوزادان با پتوز در یک یا هر دو پلک (پتوز مادرزادی) متولد می شوند. اگر ماهیچه‌ها یا رباط‌هایی که به طور معمول پلک شما را بالا می‌برند در اثر آسیب یا بیماری ضعیف شوند، پتوز می‌تواند در اواخر زندگی رخ دهد (پتوز اکتسابی). گاهی اوقات، افتادگی در نتیجه آسیب به اعصابی است که ماهیچه‌های پلک شما را کنترل می‌کنند.

اگر افتادگی پلک را درمان نکنیم چه می‌شود؟

اگر فرزند شما پتوز مادرزادی دارد، هر چه زودتر آن را درمان کنید، بهتر است. اگر درمان نشود، می‌تواند بر رشد بینایی آنها تأثیر بگذارد و منجر به مشکلات دیگری شود. پتوز اکتسابی خفیف کمتر احتمال دارد باعث مشکلات بینایی شود و ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما اگر پتوز شدید را درمان نکنید، می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. عوارض پتوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آستیگماتیسم: وقتی پلک شما به جلوی چشم شما فشار می‌آورد، می تواند شکل چشم شما را تغییر دهد. این می‌تواند باعث اعوجاج بینایی شما شود (دید شما ممکن است کشیده یا موج دار باشد).
• تنبلی چشم: آستیگماتیسم و ​​سایر عیوب انکساری (مشکلات تمرکز به دلیل نیاز به عینک) می‌تواند باعث آمبلیوپی یا تنبلی چشم شود.
• وضعیت چانه بالا: وقتی کودک شما مجبور است چانه خود را به سمت بالا ببرد تا بتواند فراتر از افتادگی پلک خود را ببیند، می تواند باعث مشکلات گردن، سفت شدن عضلات پیشانی و تاخیر در رشد شود.

افتادگی پلک چطور تشخیص داده می‌شود؟

پزشکان معمولاً می‌توانند پتوز را با ظاهر افتادگی پلک تشخیص دهند. اگر هر دو پلک تحت تأثیر قرار گیرند، ممکن است تشخیص آن دشوارتر باشد. پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. آنها ممکن است شما را به یک متخصص مراقبت از چشم (چشم پزشک) ارجاع دهند که معاینه چشم را انجام می‌دهد و ممکن است آزمایش‌های اضافی را درخواست کند.

چه راه‌هایی برای درمان افتادگی پلک وجود دارد؟

درمان پتوز معمولاً به عملکرد ماهیچه‌های پلک شما بستگی دارد. اگر این وضعیت بینایی شما را تحت تاثیر قرار ندهد و ظاهر شما را آزار ندهد، ممکن است اصلا نیازی به درمان نداشته باشید.

اگر پتوز باعث ایجاد مشکل در بینایی، ظاهر یا هر دو شود، پزشک شما ممکن است درمان را توصیه کند. نوع درمان بستگی به این دارد که پتوز ناشی از بیماری باشد یا پیری. درمان پتوز ناشی از افزایش سن معمولاً شامل جراحی است.

جراحی افتادگی پلک

جراحی پتوز تحت بی حسی موضعی با آرامبخش انجام می‌شود (شما بیدار هستید اما عمل را احساس نمی‌کنید). انواع جراحی برای ترمیم افتادگی پلک شامل موارد زیر است:

جراح شما سوراخی در پوست پلک بالایی شما ایجاد می‌کند. این به جراح اجازه می‌دهد تا عضله کوچکی را که پلک شما را بالا می‌برد، پیدا کند. جراح برای سفت شدن این عضله و بالا بردن پلک شما بخیه می‌زند. سپس برش روی پوست پلک شما با بخیه‌های بیشتری بسته می‌شود.

جراح می‌تواند کل جراحی را از زیر پلک شما انجام دهد. در این حالت، جراح پلک شما را برمی‌گرداند و عضله را از زیر سفت می‌کند. برای این روش نیازی به برش پوست نیست.

پس از جراحی، جراح نحوه مراقبت از چشم را توضیح خواهد داد. مهم است که پس از جراحی به پزشک مراجعه کنید تا بتواند نتایج شما را بررسی کند. قرار ملاقات‌ها معمولا برای چند روز تا یک هفته پس از جراحی برنامه ریزی می‌شود.

عوارض درمان

عوارض بعد از جراحی پتوز ممکن است رخ دهد. بلافاصله پس از جراحی، ارتفاع و شکل پلک شما ممکن است نامتقارن باشد. جراح شما همچنین ممکن است وضعیت شما را کمتر یا بیش از حد اصلاح کرده باشد که باید به مرور زمان برطرف شود. سایر عوارض جراحی پتوز عبارتند از:

• خونریزی از زخم
• عفونت محل جراحی
• صدمه به قرنیه
• بسته شدن ناقص یا غیرطبیعی پلک‌های شما.
• پتوز عود کننده

قطره چشم برای پتوز

یک داروی قطره چشم با نسخه برای بزرگسالان مبتلا به برخی از اشکال پتوز اکتسابی در دسترس است. این دارو اکسی متازولین نام دارد و عضله بالابرنده را هدف قرار می‌دهد. پس از استفاده از قطره، برخی از افراد متوجه باز شدن بیشتر پلک خود شده‌اند. برای ادامه کار، باید هر روز از قطره‌ها استفاده کنید. قطره‌ها برای همه اشکال پتوز کار نمی‌کنند، بنابراین با چشم پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا برای شما موثر است یا خیر.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر پتوز بینایی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، باید به متخصص مراقبت از چشم خود مراجعه کنید. همچنین اگر شامل موارد زیر هستید، باید به پزشک مراجعه کنید:

• این وضعیت ظاهر شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شما را آزار می‌دهد.
• یکی از پلک‌ها به طور ناگهانی شروع به افتادگی یا بسته شدن می‌کند.
• شما دوبینی یا درد دارید.

اگر فرزند شما پتوز دارد، باید فوراً به یک متخصص چشم مراجعه کند تا وضعیت او را ارزیابی کند. گاهی اوقات، پزشک ممکن است فوراً درمان را برای جلوگیری از مشکلات رشد بینایی توصیه کند. صرف نظر از اینکه بلافاصله یا بعداً تحت درمان قرار می‌گیرند، باید به طور مرتب به چشم پزشک مراجعه کنند تا از طریق معاینات منظم چشم، بینایی خود را پیگیری کنند. ⁽¹⁾

آیا می‌شود از افتادگی پلک پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از افتادگی پلک راهی وجود ندارد، مخصوصا اگر این مشکل مادرزادی باشد. از طرفی معمولا انواع پتوز اکتسابی دلایلی غیر قابل پیشگیری دارند و کنترل روند پیری، ضربه به چشم، جراحی یا آسیب عضلانی و عصبی سخت است. با این وجود، اجتناب از تزریق بوتاکس توسط افراد نابلد، استفاده از لنزهای تماسی و مالش بیش ‌از حد چشم می‌تواند خطر ابتلا به پتوز اکتسابی را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید:

• انواع روش های لیفت چشم
• معرفی بهترین درمان گودی زیر چشم

جمع بندی

در این نوشته از کلینیک جردن سعی کردیم درباره افتادگی پلک یا پتوز و علل و علائم و راه‌های تشخیص و درمان آن صحبت کنیم. تشخیص به موقع و به کار گیری روش‌های درمان می‌تواند از بدتر شدن وضعیت افتادگی پلک‌ها پیشگیری کند. بنابراین با در نظر گرفتن شرایط خود برای مراجعه به پزشک و درمان به موقع اقدام کنید.

سوالات متداول افتادگی چشم