سلولیت یکی از مشکلات پوستی تقریبا شایع است که افراد با شرایط و سنین مختلفی را درگیر خود می‌کند. با اطلاعات مفصل و کامل ارائه شده در این مقاله، شما می‌توانید آگاهی کاملی از بیماری سلولیت، علائم، درمان، و پیشگیری از آن پیدا کنید. با مراجعه به متخصص پوست و رعایت رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی، می‌توانید برای خود و دیگران یک محیط سالم و پوستی بهتر داشته باشید. حتما تا انتهای این مقاله از مجله کلینیک زیبایی جردن با ما همراه باشید تا به تمام سوالات شما درباره سلولیت پاسخ دهیم.

سلولیت چیست؟

سلولیت (به انگلیسی cellulite) یک عفونت عمیق پوستی است که توسط باکتری ایجاد می‌شود و معمولاً بازوها و پاها را درگیر می‌کند. همچنین می‌تواند در اطراف چشم، دهان و مقعد یا روی شکم ایجاد شود. پوست معمولی می‌تواند تحت تاثیر سلولیت قرار گیرد، اما معمولاً پس از ایجاد نوعی آسیب از جمله ضربه یا جراحی، سلولیت ایجاد می‌شود. هنگامی‌که روی پوست شکاف ایجاد می‌شود، باکتری‌ها می‌توانند وارد پوست شوند و ایجاد عفونت کنند.

علت سلولیت

سلولیت معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که باکتری وارد زخم یا ناحیه ای می‌شود که پوست وجود ندارد. شایع‌ترین باکتری‌هایی که باعث سلولیت می‌شوند عبارتند از:

1. گروه A ß – استرپتوکوک همولیتیک
2. استرپتوکوک پنومونی
3.  استافیلوکوکوس اورئوس

باکتری‌های استافیلوکوک و استرپتوکوک معمولاً روی پوست و غشاهای مخاطی دهان و بینی در افراد سالم یافت می‌شوند. عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که شکافی در پوست ایجاد می‌شود که اجازه ورود باکتری را می‌دهد.

علائم سلولیت چیست؟

هر فردی ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند. علائم رایج سلولیت عبارتند از:

• قرمزی پوست
• تورم پوست
• درد
• گرمای ناحیه آسیب دیده پوست
• لکه
• فرورفتگی پوست
• کبودی
• تاول
• تب
• سردرد
• لرز
• ضعف
• رگه های قرمز در محل سلولیت

در برخی از موارد علائم سلولیت اورژانسی است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، حتما با متخصص پوست خود فوراً مشورت کنید:

• قرمزی و التهاب ناحیه بسیار بزرگی از پوست
• تورم طولانی مدت (مزمن) بازوها یا پاها (ادم لنفاوی). این وضعیت گاهی بعد از جراحی اتفاق می افتد.
• تب بالا
• افزایش درد
• حالت تهوع یا استفراغ
• سرگیجه
• کاهش هوشیاری
• اگر ناحیه آسیب دیده باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن یا سایر تغییرات در دست، بازو یا پا شود.
• اگر پوست سیاه به نظر برسد.
• درصورت قرمزی و تورم اطراف چشم(ها) یا پشت گوش(ها)
• اگر مبتلا به بیماریهای دیابت، سرطان خون، HIV/AIDS  هستید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید و به سلولیت مبتلا شدید.

انواع سلولیت

سلولیت انواع مختلفی دارد و می‌تواند در نواحی مختلف بدن ظهور پیدا کند که شامل:

سلولیت دور چشم

این عفونت پلک یا پوست اطراف چشم است. در کودکان بیشتر شایع است. علت اغلب آسیب یا عفونت سینوسی است. سلولیت دور چشم معمولا جدی نیست. اکثر کودکان مبتلا به این عفونت پس از مصرف آنتی بیوتیک به مدت یک هفته بهبود می‌یابند.

سلولیت اربیتال

سلولیت اربیتال نسبت به نوع اطراف چشم شایع تر است، اما می‌تواند جدی تر باشد. مانند سلولیت اطراف چشم، زمانی شروع می‌شود که باکتری از آسیب یا عفونت سینوسی به داخل چشم پخش می‌شود. اما در این حالت باکتری ها به عمق چربی و ماهیچه های چشم نفوذ می‌کنند. سلولیت اربیتال بدون درمان می‌تواند باعث کوری شود.

سلولیت پری آنال

این عفونت عمدتا کودکان زیر 10 سال را درگیر می‌کند. در پرینه، ناحیه بین مقعد و کیسه بیضه در پسران، یا بین مقعد و فرج در دختران شروع می‌شود. باکتری های استرپتوکوک اغلب باعث سلولیت پری مقعدی می‌شوند.

سلولیت صورت

سلولیت می‌تواند صورت را درگیر کند. سلولیت صورت از موارد زیر ناشی می‌شود:

• عفونت گوش
• عفونت لثه
• جراحت
• نیش حشره
• عفونت سینوس

سلولیت پستان

سلولیت سینه یک عفونت سینه است. زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها در عرق زیر سینه‌ها تجمع کنند. پوست سینه قرمز، گرم و متورم می‌شود.

سلولیت ناشی از نیش حشره

حشرات باکتری هایی را که باعث سلولیت می‌شوند از طریق نیش خود منتقل نمی‌کنند. با این حال، شکاف پوست شما در اثر نیش به باکتری ها راهی می‌دهد تا وارد بدن شما شده و باعث عفونت شوند. باکتری هایی که باعث سلولیت می‌شوند روی پوست و بینی و دهان شما زندگی می‌کنند حتی اگر سالم باشید.

سلولیت روی انگشتان پا

سلولیت روی انگشتان پا می‌تواند باعث شود پوست متورم، قرمز، دردناک و در لمس گرم شود. پوسته پوسته شدن و لایه برداری پوست و تاول نیز ممکن است رخ دهد. سلولیت روی انگشتان پا به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد، به خصوص اگر مبتلا به پای ورزشکار، دیابت یا گردش خون ضعیف هستید.

سلولیت روی پاها

سلولیت روی پاهای شما می‌تواند به صورت پوسته پوسته شدن، حفره دار یا تاول دیده شود و باعث قرمزی، متورم شدن و/یا گرم شدن پوست در لمس شود.

چه زمانی خطر ابتلا به بیماری سلولیت افزایش می یابد؟

• سابقه ابتلا به سلولیت در گذشته
• زخمی مانند بریدگی، زخم، نیش حشره، نیش حیوان، برش جراحی، خالکوبی یا سوراخ کردن دارید.
• اگر اضافه وزن دارید
• کودکان بیشتر در معرض ابتلا به سلولیت قرار دارند.
• اگر یک بیماری پوستی طولانی مدت (مزمن) مانند پای ورزشکار، اگزما یا پسوریازیس دارید.
•  آبله مرغان یا زونا دارید.
•  درصورتی که سیستم ایمنی ضعیفی دارید.
• اگر بیماری کبدی مانند هپاتیت مزمن یا سیروز داشته باشید.
• اگر عمل بای پس عروق کرونر انجام داده باشید.
• اگر بیماری کلیوی (طولانی مدت) دارید.

بیماری تشدیدکننده سلولیت

بیماری دیابت می‌تواند سلولیت را تشدید و حاد کند. زخم‌های دیابت ممکن است با عفونت همراه شود. ایجاد این زخم‌ها روی بافت پوست مبتلا به سلولیت عوارض ناخوشایندی ایجاد می‌کند. بیماران دیابتی باید همواره پوست و منافذ آن را تمیز نگه داشته و نسبت به بروز زخم و ترک در پوست خود هشیار باشند و از بروز آنها پیشگیری کنند. این بیماران باید تحرک کافی داشته و رژیم غذایی مناسب داشته باشند تا بتواند میزان قند و چربی در بدن خود را کنترل کنند.

سلولیت چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص معمولا بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی است. ممکن است برای تایید تشخیص و نوع باکتری موجود، نمونه خون و پوست گرفته شود. کشت باکتریایی می تواند ارگانیسم ایجاد کننده این بیماری را شناسایی کرده و موثرترین آنتی بیوتیک را نشان دهد.

سلولیت چگونه درمان می شود؟

متخصص پوست شما جهت تعیین مناسب ترین درمان سن، سلامت کلی و شدت بیماری شما را در نظر می گیرد.

درمان فوری می‌تواند به جلوگیری از گسترش سلولیت کمک کند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آنتی بیوتیک های خوراکی، عضلانی (تزریقی) یا داخل وریدی (IV): درمان سلولیت معمولاً شامل آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند دیکلوکساسیلین یا سفالکسین است که به مدت 5 روز (یا در صورت مشخص شدن بیشتر) از طریق خوراکی مصرف می‌شود. اینکه کدام آنتی بیوتیک را نیاز دارید بستگی به نوع باکتری ایجاد سلولیت شما دارد. حتی اگر احساس بهتری دارید، دوره کامل آنتی بیوتیک را مصرف کنید. اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک به مدت ۷ تا ۱۴ روز یا بیشتر داشته باشید. برخی افراد به بیش از یک نوع آنتی بیوتیک نیاز دارند.
• پانسمان های خنک و مرطوب در محل عفونت
• خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه
• عمل جراحی: در بیشتر مواقع آنتی بیوتیک ها برای درمان سلولیت کافی هستند. جراحی معمولاً ضروری نیست، مگر اینکه پزشک شما نیاز به باز کردن و تخلیه آبسه یا برداشتن چرک جمع شده در بافت داشته باشد. آنها همچنین ممکن است بافت مرده را برای کمک به بهبود ناحیه برش دهند.
• اگر بازو یا پای شما آسیب دیده باشد، بالا بردن ناحیه آسیب دیده می‌تواند به کاهش فشار خون در رگ های خونی ناحیه و بهبود جریان خون کمک می‌کند.
• آنتی بیوتیک های موضعی
• نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از کم آبی بدن
• داروی مسکن درد در صورت نیاز
•  کمپرس گرم. برای کمک به کاهش تورم و سایر علائم، یک کمپرس گرم در ناحیه آسیب دیده خود قرار دهید.
•  فشرده سازی. روکش های فشرده یا جوراب به کاهش تورم و بهبود جریان خون کمک می‌کند. ناحیه آسیب دیده خود را خیلی محکم نبندید. این می‌تواند گردش خون را قطع کند. حداقل دو بار در روز به مدت 10 تا 15 دقیقه پوشش فشرده یا جوراب را بردارید.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs). NSAID های بدون نسخه (OTC) مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن، درد و التهاب را کاهش می‌دهند. همه نمی‌توانند NSAID ها را مصرف کنند، بنابراین ایده خوبی است که قبل از استفاده با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید.

چقدر بعد از درمان احساس بهبودی می‌کنیم؟

در بیشتر موارد، پس از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک، باید در عرض هفت تا 10 روز احساس بهتری داشته باشید.

چند روز پس از شروع آنتی بیوتیک علائمی‌را مشاهده خواهید کرد که عفونت سلولیت شما در حال بهبود است. درد شما کاهش می‌یابد، تورم کاهش می‌یابد و هرگونه تغییر رنگ شروع به محو شدن خواهد کرد.

عوارض سلولیت چیست؟

به ندرت، عفونت می‌تواند گسترش یابد و عوارضی مانند عوارض ذیل را ایجاد کند:

• باکتریمی: عفونت خون
• اندوکاردیت: عفونت پوشش داخلی دریچه ها و حفره های قلب
• استئومیلیت: عفونت استخوان
• سپسیس: پاسخ شدید کل بدن به عفونت
• سندرم شوک سمی: یک وضعیت تهدید کننده زندگی ناشی از سموم باکتریایی
• آرتریت چرکی: عفونت در مفصل
• فاشئیت نکروزان: عفونتی که بافت زیر پوست را از بین می‌برد.

عوارض سلولیت گاه می‌تواند بسیار جدی باشد. این عوارض می‌تواند شامل آسیب گسترده بافتی و مرگ بافت باشد. همانطور که در بالا مطرح شد عفونت همچنین می‌تواند به خون، استخوان ها، سیستم لنفاوی، قلب یا سیستم عصبی گسترش یابد. این عفونت ها می‌توانند منجر به قطع عضو، شوک یا حتی مرگ شوند.

آیا می توان از سلولیت پیشگیری کرد؟

در صورت ایجاد زخم پوستی برای پیشگیری از سلولیت:

• هر روز زخم را با آب و صابون بشویید. این کار را به آرامی‌به عنوان بخشی از استحمام معمولی خود انجام دهید.
• از متخصص پوست خود بپرسید که آیا استفاده از کرم یا پماد محافظ به شما کمک می‌کند. برای اکثر زخم های سطحی، یک پماد بدون نسخه (وازلین، پلی اسپورین، و دیگران) محافظت کافی را فراهم می‌کند.
• زخم را با باند بپوشانید. بانداژ را حداقل روزانه عوض کنید.
• مراقب علائم عفونت باشید. تحریک، درد و چرک همگی نشانه عفونت احتمالی است و نیاز به مراقبت های پزشکی دارد.
• اگر مبتلا به دیابت یا گردش خون ضعیف هستید باید اقدامات احتیاطی بیشتری را برای جلوگیری از آسیب پوست انجام دهید. روزانه پاهای خود را بررسی کنید. به طور مرتب پاهای خود را برای علائم آسیب بررسی کنید تا بتوانید زودتر متوجه عفونت شوید.
• به طور مرتب پوست خود را مرطوب کنید. چرب کردن پوست به جلوگیری از ترک خوردگی پوست کمک می‌کند. برای زخم های باز از مرطوب کننده استفاده نکنید.
• ناخن های دست و پا را با دقت کوتاه کنید. مراقب باشید که به پوست اطراف آسیب نرسانید.
• محافظت از دست و پا با کفش و دستکش مناسب در زمان فعالیت هایی که منجر به آسیب پوستی می‌شود.
• درمان سریع عفونت های سطح پوست، مانند پای ورزشکاران. عفونت های پوستی جزئی می‌توانند به راحتی از فردی به فرد دیگر سرایت کنند. عفونت های قارچی را به محض وقوع درمان کنید.
• بهداشت شخصی را رعایت کنید.
• زگیل یا پینه را نکنید .
• برای جلوگیری از نیش حشرات، از یک دافع حشرات مورد تاییدسازمان حفاظت از محیط زیست استفاده کنید. هنگام بیرون رفتن در مناطقی که حشرات گزنده وجود دارد، پیراهن و شلوار آستین بلند بپوشید.
•  گزش حشرات را با آب و صابون تمیز کنید. محل گزش را با بانداژ بپوشانید تا تمیز بماند و از خراشیدن آن جلوگیری کنید.
• سیگار نکشید. در حالی که تحقیقات بیشتری برای دانستن اینکه آیا سیگار کشیدن خطر ابتلای مجدد به سلولیت را افزایش می‌دهد مورد نیاز است، تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.
•  برای دانستن اینکه آیا الکل خطر ابتلای مجدد به سلولیت را افزایش می‌دهد، تحقیقات بیشتری لازم است. تحقیقات کنونی نشان می‌دهد که نوشیدن زیاد الکل خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.

آیا سلولیت مسری است؟

سلولیت معمولا مسری نیست. اگرچه نادر است، اما در صورت داشتن زخم باز و تماس پوست به پوست با زخم باز فرد آلوده، ممکن است بتوانید به سلولیت مبتلا شوید.

شرایط پزشکی که ارتباط نزدیکی با سلولیت دارند عبارتند از:

• اریسیپلا (گل سرخ): یک عفونت پوستی که باعث ایجاد لکه های برجسته، سفت و قرمز روشن در پوست می‌شود – معمولاً توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شود. اریسیپلا اغلب روی دست یا پایی که در اثر جراحی قبلی آسیب دیده است یا به دلیل جریان ضعیف لنفاوی (ادم لنفاوی) به طور مزمن متورم شده است رخ می‌دهد. گل سرخ همچنین می‌تواند روی صورت، به طور معمول در سراسر پل بینی و بالای گونه ها ایجاد شود.
• فاشئیت نکروزان: همچنین به عنوان “استرپتوکوک گوشت خوار” شناخته می‌شود – این عفونت بافت های زیر پوست است، نه خود پوست. اغلب، پوست این ناحیه تغییر رنگ داده و به شدت دردناک است. فاشئیت یک عفونت تهدید کننده زندگی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

جمع‌بندی

کلینیک تخصصی پوست، لیزر و پیوند موی جردن با مجرب ترین متخصصین پوست و پیشرفته ترین تجهیزات، آماده خدمت رسانی به شما بیماران عزیز در زمینه درمان بیماری سلولیت و سایر بیماری های پوستی می‌باشد.

سوالات متداول سلولیت

منابع علمی: