آفت دهان یک مشکل بسیار رایج است. آفت‌ها مسری نیستند، اما می‌توانند تحریک کننده و دردناک باشند. علل آفت دهان عبارتند از استرس، غذاهای اسیدی و آسیب‌های جزئی در داخل دهان. درمان‌ها شامل ژل‌ها، پمادها و شستشوهای بدون نسخه یا تجویزی هستند. حتی بدون درمان، آفت‌ها معمولاً در عرض دو هفته از بین می‌روند.

اما آفت دهان دقیقا چیست؟ علت بروز آن چیست؟ چه علائمی دارد؟ آیا مسری است؟ چطور می‌شود آن را درمان کرد؟ چطور می‌شود از آفت پیشگیری کرد؟ در این نوشته از مجله زیبایی کلینیک جردن درباره آفت صحبت می‌کنیم و به تمامی سوالاتی که در مورد آن مطرح شده پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید.

آفت دهان چیست؟

آفت‌ها زخم‌های کوچک و کم عمقی هستند که در مخاط دهان ایجاد می‌شوند. آفت دهان به صورت یک زخم دهانی سفید یا زرد با حاشیه قرمز شروع می‌شود. آنها معمولاً بسیار کوچک هستند (کمتر از 1 میلی متر) اما ممکن است به قطر 1/2 اینچ تا 1 اینچ رشد کنند.

شما ممکن است در زبان، لثه، سقف دهان، داخل لب یا زیر زبان خود دچار آفت شوید. آنها می‌توانند دردناک باشند و اغلب غذا خوردن و صحبت کردن را سخت می‌کنند.

دو نوع آفت وجود دارد:

1. آفت‌های ساده: ممکن است سه یا چهار بار در سال ظاهر شوند و تا یک هفته طول بکشند.
2. آفت‌های شدید و پیچیده: این زخم‌ها کمتر شایع هستند و بیشتر در افرادی که قبلاً آن را داشته‌اند رخ می‌دهد.

چه کسانی به آفت دهان مبتلا می‌شوند؟

هر کسی ممکن است به آفت مبتلا شود. اما بیشتر در نوجوانان و افراد بین بیست تا سی سال دیده می‌شود. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آفت هستند. کارشناسان معتقدند که این می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی باشد.

آفت چه تفاوتی با تبخال دارد؟

آفت دهان با تبخال یکسان نیست. اگرچه این زخم‌ها اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند، اما یکسان نیستند.

تبخال که گاهی اوقات تاول‌های تب نامیده می‌شود – توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) یا نوع 2 (HSV-2) ایجاد می‌شود. از آنجایی که تبخال توسط ویروس‌ها ایجاد می شود، بسیار مسری است و می‌تواند از طریق تماس شخصی نزدیک، مانند بوسیدن یا رابطه جنسی دهانی گسترش یابد. تبخال تاول‌هایی پر از مایع هستند و می‌توانند به صورت خوشه‌ای روی دهان یا اندام تناسلی ظاهر شوند. این بیماری انواعی شامل تبخال لب و تبخال تناسلی دارد. اما آفت‌ها به دلیل عفونت ایجاد نمی‌شوند و مسری نیستند.

علت آفت دهان چیست؟

کارشناسان دقیقاً مطمئن نیستند که چرا برخی از افراد بیشتر در معرض ابتلا به آفت هستند. اما آنها عوامل زیادی را کشف کرده‌اند که می‌تواند باعث ایجاد این زخم‌ها شود، از جمله:

• استرس
• آسیب به داخل دهان شما
• غذاهای اسیدی مانند مرکبات
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن
• وسایل دندانپزشکی، مانند بریس یا پروتزهای نامناسب

آفت‌های پیچیده ممکن است در افراد مبتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی ایجاد شوند، از جمله:

• لوپوس
• بیماری بهجت
• بیماری سلیاک
• کولیت زخمی
• بیماری کرون
• ایدز

همچنین آفت ممکن است با کمبود مواد مغذی در ویتامین B12، روی، اسید فولیک یا آهن مرتبط باشد.

علائم آفت دهان چیست؟

علائم شایع آفت دهان عبارتند از:

• یک یا چند زخم دردناک در داخل دهان شما. این زخم‌ها ممکن است روی زبان، داخل لب، گونه‌های داخلی یا سقف دهان شما ایجاد شوند.
• احساس سوزش یا گزگز.
• زخم‌های کوچک و گرد که سفید، خاکستری یا زرد با حاشیه قرمز هستند.

در موارد شدید، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:

• تب
• ضعف فیزیکی
• تورم غدد لنفاوی.

آیا آفت دهان مسری است؟

در جواب باید بگوییم خیر، آفت‌ها مسری نیستند زیرا ناشی از عفونت نمی‌شوند.

آفت دهان چطور تشخیص داده می‌شود؟

پزشک شما می‌تواند زخم‌های آفت را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهد. آنها همچنین ممکن است آزمایش خون را توصیه کنند تا ببینند آیا کمبود ویتامین دارید یا بیماری دیگری که باعث ایجاد زخم شده است.

درمان سریع آفت دهان

درمان آفت دهان ممکن است شامل محصولات بدون نسخه و درمان خانگی آفت دهان شود و یا تجویزی باشد. پزشک ممکن است یک یا چند مورد از این درمان‌های آفت را توصیه کند:

• بی حس کننده‌های موضعی، مانند بنزوکائین.
• دهانشویه‌های حاوی پراکسید هیدروژن، کلرهگزیدین یا دگزامتازون.
• پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند فلوسینونید، بکلومتازون یا هیدروکورتیزون هموسوکسینات.
• آنتی بیوتیک‌ها مانند داکسی سایکلین (معمولاً برای زخم‌های عود کننده توصیه می‌شود).
• اگر زخم‌های ناشی از کمبود مواد مغذی دارید، ممکن است پزشک شما ویتامین‌ها یا مکمل‌های خاصی را توصیه کند.
• برای زخم های شدید آفت دهان، پزشک ممکن است کوتریزاسیون (سوزاندن بافت آسیب دیده) را توصیه کند. این تجویز می‌تواند ناحیه را استریل کند، درد را کاهش دهد و بهبود را تسریع کند.

درمان خانگی آفت دهان

در اینجا چند روش خانگی برای درمان آفت دهان به شما پیشنهاد می‌کنیم:

• آب نمک: یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌های درمان آفت دهان است. آب نمک زخم آفت را ضدعفونی می‌کند و به بهبود سریع‌تر آن کمک زیادی می‌کند. توجه داشته باشید که استفاده از آب نمک می‌تواند موجب سوزش زخم شود.
• مصرف مکمل آهن: بسیاری از افرادی که به آفت دهن مبتلا می‌شوند به کمبود آهن و اسیدفولیک مبتلا هستند. استفاده از مکمل آهن و اسیدفولیک می‌تواند به کاهش علائم و درمان سریع‌تر این مشکل کمک کند.
• استفاده از خمیر جوش شیرین: برای درمان آفت دهن می‌توانید مقداری جوش‌شیرین را با آب ترکیب کنید تا حالت خمیری پیدا کند. سپس این خمیر را روی محل زخم قرار دهید.
• استفاده از یخ: راهکار دیگری برای کاهش التهاب و درد آفت دهان است. برای این کار باید یخ را داخل یک پارچه تمیز بپیچید. سپس آن را روی محل آفت قرار دهید.

بیشتر بخوانید:

• رفع تبخال در سه دقیقه امکان دارد؟

آفت دهان چه مدت باقی می‌ماند؟

درد آفت دهان معمولاً طی چند روز بهبود می‌یابد و معمولاً زخم‌ها در عرض دو هفته بهبود می‌یابند، حتی بدون درمان. اگر آفتی دارید که بیش از دو هفته طول کشیده است، بهتر است برای اطمینان و یافتن راه درمان آفت زبان یا دهان به پزشک مراجعه کنید.

چطور از آفت پیشگیری کنیم؟

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از آفت وجود ندارد. اما چندین کار وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر انجام دهید:

1. از غذاهای اسیدی، شور یا تند دوری کنید.
2. بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. دو بار در روز با یک مسواک نرم مسواک بزنید و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
3. با پزشک خود در مورد کمبودهای تغذیه ای بالقوه صحبت کنید.
4. تکنیک‌های کاهش استرس مانند تمرکز حواس و مدیتیشن را امتحان کنید.⁽¹⁾

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر آفت‌هایی دارید که خصوصیات زیر را دارند، باید با پزشک خود تماس بگیرید:

• شروع به انتشار کرده‌اند.
• به طور غیرعادی بزرگ هستند.
• بیش از دو هفته ماندگار بوده‌اند.
• در خوردن، آشامیدن یا سایر برنامه‌های روزانه اختلال ایجاد کرده‌اند.
• با تب بالا همراه هستند.

شما باید به پزشک مراجعه کرده و این سوالات را از او بپرسید:

1. آیا زخم دهان من خطرناک است؟
2. چه چیزی باعث آن شده است؟
3. آیا نیاز به انجام آزمایش دارد؟
4. چه راه‌هایی برای درمان وجود دارد؟
5. چگونه می‌توانم علائم خود را در خانه مدیریت کنم؟
6. چه مدت طول می‌کشد تا آفت من از بین برود؟
7. آیا راه‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به آفت در آینده وجود دارد؟

جمع بندی

آفت‌ها می‌توانند تحریک‌کننده باشند، و مطمئناً ناخوشایند هستند، اما خطرناک نیستند. بر خلاف تبخال، آفت ناشی از عفونت نیست و نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند. بیشتر مردم با استفاده از درمان‌های بدون نسخه برای آفت‌ دهان خود تسکین پیدا می‌کنند.

اما اگر علائم شما پس از امتحان این محصولات بهبود نیافت، باید با پزشک خود صحبت کنید. آنها می‌توانند به شما بگویند که چگونه از شر آفت خلاص شوید تا بتوانید به زندگی عادی بازگردید.

سوالات متداول آفت دهان